සීනෝෆාර්ම් (Sinopharm) එන්නත වැඩ කරන්නේ කොහොමද කියලා දැන ගන්​න

Chatura Dilan Perera
5 min readMay 16, 2021

--

2020 මුල් භාගයේදී බීජිං ජෛව විද්‍යාත්මක නිෂ්පාදන ආයතනය විසින් අක්‍රිය කරන ලද කොරෝනා වෛර​ස එන්නතක් BBIBP-CorV නමින් නිර්මාණය කරන ලදී. රජය සතු සමාගමක් වන සීනෝෆාර්ම් විසින් මෙහෙයවන සායනික අත්හදා බැලීම්වලින් පෙනී ගියේ එහි කාර්යක්ෂමතාව 79% ක් බවයි. චීනය මෙම එන්නත අනුමත කළ අතර ඉක්මනින් එය වෙනත් රටවලට අපනයනය කිරීමට පටන් ගත්තේය. මැයි 7 වන දින ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඒ හා සමාන ලෙස ​කාර්යක්ෂමතා ඇස්තමේන්තුවක් 78.1% ක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කළේය.

කොරෝනා වෛර​ස වලින් සාදන ලද එන්නතක්

SARS-CoV-2 කොරෝනා වෛර​ස​ට එරෙහිව ප්‍රතිදේහ නිපදවීමට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට ඉගැන්වීම BBIBP-CorV මගින් කරයි. මෙම එන්නත මගින් ඇති ​වූ ප්‍රතිදේහ වෛරස් ප්‍රෝටීන වලට සම්බන්ධ වේ, එනම් කොරෝනා වෛරසය මත ඇති ස්පයික් ප්‍රෝටීන වලට සම්බන්ධ වේ.

BBIBP-CorV නිර්මාණය කිරීම සඳහා බීජිං ආයතනයේ පර්යේෂකයන් චීන රෝහල්වල රෝගීන්ගෙන් කොරෝනා වෛර​ස​යේ ප්‍රභේද තුනක් ලබා ගත්හ. ඔවුන් එක් ප්‍රභේදයක් තෝරාගත්තේ ජෛව ප්‍රතික්‍රියාකාරක ටැංකි වල වගා කරන වඳුරන්​ගේ වකුගඩු සෛල තුළ එය ඉක්මණින් ගුණ කිරීමට හැකි වූ බැවිනි.

වෛරස මරණයට පත් කිරීම

පර්යේෂකයන් විසින් කොරෝනා වෛරස් විශාල තොගයක් නිපදවූ පසු, ඔවුන් බීටා-ප්‍රොපියොලැක්ටෝන් නම් රසායනික ද්‍රව්‍යය යොදා ඒවා නිශ්ක්‍රී​ය කළහ. මෙම සංයෝගය කොරෝනා වෛරස් ඒවා​යේ ජාන සමඟ බන්ධනය කිරීමෙන් ඒ​වා අක්‍රීය වෙ​යි. අක්‍රිය වූ කොරෝනා වෛරස් වලට නැවත ප්‍රතිවර්තනය කළ නොහැක. නමුත් ස්පයික් ඇතුළු ඒවායේ ප්‍රෝටීන නොවෙනස්ව පවතින්නට පර්යේෂකයෝ වඟ බලා ගත්හ.

පසුව පර්යේෂකයෝ අක්‍රිය වූ වෛරස් ඉවත් කර ඇලුමිනියම් මත පදනම් වූ කුඩා සංයෝගයක් සමඟ මිශ්‍ර කළහ. එන්නතකට දක්වන ප්‍රතිචාරය වැඩි කිරීම සඳහා එය ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය උත්තේජනය කරයි.

අක්‍රිය වෛරස සියවසකට වැඩි කාලයක් තිස්සේ භාවිතා කර ඇත. 1950 ගණන්වලදී ජොනස් සල්ක් ඔහුගේ පෝලියෝ එන්නත නිර්මාණය කිරීමට භාවිතා කළ අතර ජලභීතිකා සහ හෙපටයිටිස් ඒ ඇතුළු වෙනත් රෝග වලට එරෙහිව එන්නත් ලබා ගැනීමේ පදනම අක්‍රිය වෛරස​යි.

ප්‍රතිශක්තිකරණ ප්‍රතිචාර දැක්වීම

BBIBP-CorV හි ඇති කොරෝනා වෛරස මිය ගොස් ඇති හෙයින්, කොවිඩ් -19 ඇති නොකර ඒවා එන්නත් කළ හැකිය. ශරීරය තුළට ඇතුළු වූ විට, අක්‍රිය වූ සමහර වෛරස ප්‍රතිදේහජනක සෛලයක් ලෙස හඳුන්වන ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල මගින් ගිල දමනු ලැබේ.

ප්‍රතිදේහජනක ඉදිරිපත් කරන සෛලය කොරෝනා වයිරසය ඉරා දමා එහි කොටස් කිහිපයක් මතුපිටින් ප්‍රදර්ශනය කරයි. සහායක T සෛලයකට එම කොටස හඳුනාගත හැකිය. කොටස් එහි මතුපිට ප්‍රෝටීන වලින් එකකට ගැලපෙන්නේ නම්, T සෛලය සක්‍රීය ​වේ. එන්නතට ප්‍රතිචාර දැක්වීම සඳහා වෙනත් ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල බඳවා ගැනීම T සෛල මගින් කරනු ලැ​බේ.

ප්‍රතිදේහ සෑදීම

B සෛල ලෙස හැඳින්වෙන තවත් වර්ගයක ප්‍රතිශක්තිකරණ සෛල​ද අක්‍රිය වූ කොරෝනා වෛර​සයට​ද මුහුණ දිය හැකිය. B සෛලවල මතුපි​ට ප්‍රෝටීන විශාල හැඩයකින් යුක්ත වේ. ස්වල්පයකට කොරෝනා වයිරසය නිශ්ක්‍රීය කිරී​ම සඳහා නිවැරදි හැඩය තිබිය හැකිය. B සෛලයක් කොරෝනා වෛර​සය​ට සම්බන්ධ වූ වි​ට, එයට වෛරසයේ කොටසක් හෝ සියල්ලම ගිලගෙන එහි මතුපිට කොරෝනා වයිරස් කොටස් ප්‍රදර්ශනය කරයි.

කොරෝනා වෛර​සය​ට එරෙහිව සටන් කරන සක්‍රීය ටී සෛලයකට එම වෛරසයේ කොටස​ට සම්බන්ධ විය හැකිය. එය සිදු වූ විට, B සෛලය ද සක්‍රීය වේ. එය මතුපි​ට ප්‍රෝටීන වලට සමාන හැඩයක් ඇති ප්‍රතිදේහ ප්‍රගුණනය කරයි.

වෛරසය නැවැත්වීම

BBIBP-CorV එන්නත ලබා දුන් පසු, ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියට සජීවී කොරෝනා වෛරස ආසාදනයකට ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකිය. B සෛල කොරෝනා සජීවී ආක්‍රමණිකයන්ට සම්බන්ධව ප්‍රතිදේහ නිපදවයි. වෛරසයේ ඇති ස්පයික් ප්‍රෝටීන ඉලක්ක කරගත් ප්‍රතිදේහ මගින් වෛරසය සෛල වලට ඇතුල් වීම වළක්වා ගත හැකිය. වෙනත් වර්ගවල ප්‍රතිදේහ​ද වෙනත් ආකාරයකින් වෛරසය අවහිර කළ හැකිය.

සීනෝෆාර්ම්ගේ සායනික අත්හදා බැලීම්වලින් පෙන්නුම් කර ඇත්තේ කෝවිඩ් -19 ට එරෙහිව මිනිසුන් ආරක්ෂා කිරීමට BBIBP-CorV ට හැකි බවයි. නමුත් එම ආරක්ෂාව කොපමණ කාලයක් පවතිනු ඇත්දැයි කිසිවෙකුට තවමත් පැවසිය නොහැක. මාස ගණනාවක් පුරා ප්‍රතිදේහ මට්ටම පහත වැටීමට ඉඩ ඇත. නමුත් ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතියේ වසර ගණනාවක් හෝ දශක ගණනාවක් තිස්සේ කොරෝනා වෛර​ස​ය පිළිබඳ තොරතුරු රඳවා තබා ගත හැකි මතක B සෛල ලෙස හැඳින්වෙන විශේෂ සෛල ඇත.

එන්නතේ කාල නියමය

2020 ජනවාරි: සීනෝෆාර්ම් කොරෝනා වෛර​සය එරෙහිව අක්‍රිය කළ එන්නතක් නිපදවීම ආරම්භ කරයි.

2020 ජුනි: පර්යේෂකයන් වාර්තා කරන්නේ මෙම එන්නත වඳුරන්ට යහපත් ප්‍රති results ලබා දෙන බවයි. අදියර 1/2 අත්හදා බැලීමක් මඟින් එන්නත කිසිදු බරපතල අතුරු ආබාධයක් ඇති නොකරන අතර කොරෝනා වයිරසයට එරෙහිව ප්‍රතිදේහ නිපදවීමට මිනිසුන්ට හැකියාව ලබා දෙයි.

2020 ජූලි: 3 වන අදියර එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ආරම්භ වේ.

2020 අගෝස්තු: 3 අදියර අත්හදා බැලීම් මොරොක්කෝවේ සහ පේරු හි ආරම්භ වේ.

2020 සැප්තැම්බර් 14: එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ සෞඛ්‍ය සේවකයින් සඳහා සයිනෝෆාම් එන්නත සඳහා හදිසි අනුමැතිය ලබා දෙයි. රජයේ නිලධාරීන් සහ වෙනත් අය එය ලැබීමට පටන් ගනී.

2020 නොවැම්බර් 3: ඩුබායි හි පාලකයා වන ෂෙයික් මොහොමඩ් බින් රෂීඩ් අල් මක්ටූම් තමාට එන්නත ලැබුණු බව නිවේදනය කරයි. සිනොෆාර්ම් හි සභාපතිවරයා චීනයේ මිලියනයකට ආසන්න පිරිසකට සයිනෝෆාම් එන්නත ලැබී ඇති බව පවසයි.

2020 දෙසැම්බර් 9: එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යය BBIBP-CorV වෙත පූර්ණ අනුමැතිය ලබා දෙමින්, එහි කාර්යක්ෂමතා අනුපාතය සියයට 86% ක් බව නිවේදනය කරයි. එහෙත් රජය ඔවුන්ගේ නිවේදනය සමඟ කිසිදු තොරතුරක් නිකුත් නොකළ අතර ඔවුන් ඔවුන්ගේ නිගමනවලට පැමිණියේ කෙසේද යන්න පැහැදිලි නැත.

2020 දෙසැම්බර් 13: බහරේන් ද එන්නත අනුමත කරයි.

2020 දෙසැම්බර් 30: සීනෝෆාර්ම් විසින් එන්නතෙහි කාර්යක්ෂමතාව 79.34% ක් බව නිවේදනය කරන අතර එය අනුමත කිරීමට චීන රජයට නායකත්වය දෙයි. ඔවුන්ගේ තුන්වන අදියර අත්හදා බැලීමේ සවිස්තර ප්‍රතිඵල සමාගම තවමත් ප්‍රකාශයට පත් කර නොමැත.

2021 ජනවාරි 3: ඊජිප්තුව හදිසි භාවිතය සඳහා එන්නත අනුමත කරයි.

2021 මාර්තු 12: හංගේරියාව සීනෝෆාර්ම් එන්නත මාත්‍රාවකට ඩොලර් 36 ක් පමණ ගෙවීමට එකඟ වන අතර එය ලෝකයේ වඩාත්ම මිල අධික එකක් බවට පත් කරයි.

2021 මැයි 7: ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය ඇස්තමේන්තු කර ඇත්තේ සීනෝෆාර්ම් එන්නතෙහි කාර්යක්ෂමතාව සියයට 78.1 ක් වන අතර හදිසි භාවිතය සඳහා එන්නත සඳහා අවසර ලබා දී ඇති බවයි.

පරිවර්තනය : චතුර දිලාන් https://www.dilan.me - නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් ඇසුරෙනි

--

--